Abstract expressionisme is een kunststroming die in de Verenigde Staten ontstond in de jaren ’40 van de twintigste eeuw. Het is een stroming binnen de moderne kunst die vooral bekend staat om zijn nadruk op abstractie en het gebruik van emotie en spontaniteit in de creatie van kunstwerken.
De twee stijlen
Abstract expressionisme wordt vaak onderverdeeld in twee belangrijke stijlen: action painting en color field painting. Action painting is een stijl waarbij de kunstenaar de verf op het doek aanbrengt door middel van snelle, krachtige gebaren en bewegingen. Dit resulteert in een zeer expressieve en dynamische compositie. Color field painting daarentegen richt zich op het gebruik van grote vlakken kleur om een gevoel van rust en contemplatie op te roepen.
Kunstenaars
Belangrijke vertegenwoordigers van het abstract expressionisme zijn onder andere Jackson Pollock, Willem de Kooning, Mark Rothko en Barnett Newman. Deze kunstenaars worden vaak beschouwd als pioniers van de beweging en hebben een grote invloed gehad op de ontwikkeling van de moderne kunst.
Geschiedenis
Abstract expressionisme was een belangrijke beweging binnen de Amerikaanse kunstwereld van de jaren ’40 tot en met de jaren ’60. De nadruk op spontaniteit, emotie en abstractie heeft een grote invloed gehad op de ontwikkeling van de kunst in de decennia die volgden. Het wordt beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste stromingen binnen de moderne kunst.
Hoewel het abstract expressionisme vooral in de Verenigde Staten ontstond, verspreidde de stroming zich al snel over de hele wereld. In Europa was het bijvoorbeeld van grote invloed op de ontwikkeling van de tachisme-beweging, een Franse kunststroming die zich richtte op het gebruik van abstractie en spontaniteit in de creatie van kunstwerken.
Tegenwoordig wordt het abstract expressionisme nog steeds beschouwd als een belangrijke en invloedrijke kunststroming. Veel kunstenaars laten zich nog steeds inspireren door de nadruk op emotie, spontaniteit en persoonlijke expressie die zo kenmerkend is voor het abstract expressionisme. Het blijft een belangrijke bron van inspiratie en innovatie binnen de moderne kunst.
Kenmerken
Een van de belangrijkste kenmerken van het abstract expressionisme is de nadruk op de persoonlijke expressie van de kunstenaar. Kunstenaars binnen deze stroming geloofden dat kunst niet alleen een esthetisch object was, maar ook een weerspiegeling van de emoties, gevoelens en ervaringen van de kunstenaar. Dit leidde tot het ontstaan van werken die vaak zeer persoonlijk en intiem waren, waarbij de kunstenaar zijn of haar eigen psyche op het doek uitdrukte.
Een ander belangrijk kenmerk van het abstract expressionisme is de nadruk op het creatieve proces zelf. Kunstenaars binnen deze stroming geloofden dat de creatie van kunstwerken een ervaring op zich was, waarbij de kunstenaar zichzelf volledig kon laten gaan en in contact kon komen met zijn of haar innerlijke zelf. Dit idee van het creatieve proces als een vorm van zelfexpressie en introspectie was een van de belangrijkste drijfveren achter het abstract expressionisme.