Hoe lang bestaan Plant Based Products (PBP)?
Mensen gebruiken al duizenden jaren plantaardig materiaal zoals hout, katoen, vlas en hennep in ontelbare toepassingen. In de tijd van Jagers en verzamelaars werden vooral takken gebruikt om als speer te gebruiken. Kijkend naar Otzi de ondekkingsreiziger, had hij al meerdere kledingstukken waar plantaardige producten in gebruikt werden. Alleen zijn die plantbased products anders dan de huidige plantbased products. (Shogren, R., Wood, D., Orts, W., 2019)
De huidige plantbased products zijn namelijk vaak een vervanging voor kunststof. Kunststof of polymeren waren al beschikbaar in 1500 jaar voor Christus. Deze materialen werden echter niet door de mens gemaakt (NPO, 2020). Een moderne kunststof, die we allemaal kennen, is plastic. Plastic werd uitgevonden in 1866 door Alexander Parkes, als vervanging van ivoorproducten. De olifanten en neushoorns verkeerde namelijk in die tijd al in zwaar weer. (Sky News, 2017)
Ivoor werd namelijk gemaakt voor meerdere meubels en onder anderen biljartballen. Echter bleek deze stof net iets te zacht. In 1907 maakt de Belgisch-Amerikaanse Leo Baekeland het eerste volledig synthetische plastic uit aardolie. Het werd de jaren hierna niet heel populair. De populariteit steeg pas rond de tweede wereldoorlog.
In de tweede wereldoorlog werden namelijk in de Verenigde Staten de productie van plastic opgeschroeft. Plastic werd gebruikt in parachutes, handgranaten en vliegtuigen. Toen de tweede wereldoorlog voorbij was, moesten de fabrieken een nieuwe afzetmarkt hebben. Deze vonden ze onder anderen in de frisdrankverpakkingen en huishoudartikelen.
Voornamelijk de wegwerpplastic-artikelen waren een grote zorg voor zowel het milieu als voor onze gezondheid. Er bleken meerdere soorten plastic giftig te zijn. Ook belanden veel van de flessen in de natuur of oceaan, doordat de productie hoogt ligt en er maar ⅕ wordt gerecycled.
De trend van de afgelopen jaren is de opkomst van de plantbased plastics. Deze plastics, van natuurlijke materialen, hebben nog wel enkele kanttekeningen en kinderziektes. Deze zullen in de loop van dit verslag genoemd worden.
Voordelen Plantbased
Er zijn talloze producten van plants based materials. Deze stoffen hebben meerdere voordelen , maar ook nadelen, ten opzichte van normaal plastic. IN dit hoofdstuk zullen de voordelen benoemd worden van biobased plastic of biodegradable plastic ten opzichte van de plastic gemaakt van aardolie.
Aardolie
Daarmee is het eerste voordeel ook gelijk benoemd. Doordat biobased plastic of biodegradable plastic van natuurlijke grondstoffen en restproducten worden gemaakt, hoeft er geen gebruik te worden gemaakt van aardolie. Aardolie is een van de meest vervuilende stoffen van onze maatschappij, doordat het veel CO’2 uitstoot heeft en schadelijk is voor dieren.(Rijksoverheid)
Echter is het wel een wicked problem, aardolie is namelijk wel de energiebron met veruit de hoogste return on investment. Duurzame alternatieven zijn bij lange na nog niet zo rendabel als aardolie (Martin Mulligen, An Introduction to sustainability, blz 82 tweede editie, Uitgever Routledge New York). Hierdoor wordt er minder in geïnvesteerd, dan duurzame energiebronnen en plantbased materials. Wel is aardolie een grondstof die, in de loop der tijd, op zal raken.
Gebruik reststoffen
Een ander voordeel is dat er in de productie veel gebruik wordt gemaakt van reststoffen. Denk hierbij aan aardappelschillen vanuit de frietindustrie, die worden gebruikt om bioplastic van te maken. Het maken van plastic van deze producten heeft, dus als voordeel dat er minder wordt verspild en minder van die grondstoffen op de vuilnisbelt belanden.
Nadelen plantbased
Verkeerd recyclen + lastig afbreekbaar
In principe hoort Bioplastic goed afbreekbaar te zijn, echter is dit niet het geval. Door het chemische proces worden de koolstofverbindingen sterken. Hierdoor kan het product alleen verteren onder bepaalde omstandigheden. Zo maar een zakje in de grond stoppen, werkt dus niet.
Ook is er door de vele soorten veel onduidelijkheid onder de consument. Moet het zakje van bioplastic nou in de GFT-bak, de plastic bak of bij het restafval. Hierdoor ervaren recyclebedrijven veel hinder van.
Hoe recycle je dan goed?
“Alleen composteerbare zakken met Kiemplantlogo of OK compostlogo die je in je gft-bak gebruikt (zodat de bak niet vies wordt), mogen in de biobak. Andere composteerbare verpakkingen, en composteerbare producten zoals wegwerpbestek en schaaltjes, moeten bij het restafval. De professionele composteerders willen de bioplastics niet hebben omdat het niet bijdraagt aan de compost, en het afhankelijk van het product en de installatie (die zijn allemaal anders) niet op tijd vergaat.” (Milieucentraal, 2020)
Landbouw
Biobased plastics worden gemaakt van natuurlijke grondstoffen, bijvoorbeeld suikerriet of maïs. Deze landbouwproducten worden meestal geproduceerd, door middel van intensieve landbouw. Hierdoor kost het verbouwen van deze gewassen veel land, water en energie. Deze vorm van landbouw heeft ook als negatief milieueffecten, dat er kunstmest en bestrijdingsmiddelen worden gebruikt (Greenpeace, 2020).